Techniek: Recyclingprocessen
De manier waarop het afval van plastic flessen kan worden gerecycled is direct afhankelijk van de manier waarop de lege plastic flessen zijn ingezameld. Die inzameling bepaalt immers de kwaliteit van het ingezamelde materiaal, die bepaald wordt door
- de mate van vervuiling met andere materialen,
- de mix van in de plastics aanwezige additieven (stoffen die toegevoegd zijn om de functionele eigenschappen van een verpakking te bepalen) en
- de aanwezigheid van andere kunststoffen, vocht en achtergebleven product.
Een kunststof die als monostroom (één soort kunststof) wordt ingezameld is uiteraard minder vervuild met andere kunststoffen en additieven dan een heterogene stroom (gemengde kunststoffen). De mate van zuiverheid van het recyclingmateriaal bepaalt of het geschikt is voor toepassingen in producten die met voedsel in aanraking komen, zoals flessen.
Recyclingproces uitgaande van statiegeldflessen
Na sortering wordt het PET van de statiegeldflessen in stukjes gehakt, gewassen en gezuiverd, waarna het vervoerd wordt naar de recycler. Die smelt de stukjes om tot granulaat: korrels die als grondstof dienen voor nieuwe kunststof producten.
Door PET-flessen apart in te zamelen via het statiegeldsysteem is het mogelijk nagenoeg al het transparante PET opnieuw in te zetten bij de productie van nieuwe flessen. Op dit moment bestaat 25% van een nieuwe Coca Cola fles in Nederland uit gerecycled materiaal [
Coca Cola, 2011]. Dit materiaal is afkomstig van statiegeldflessen.
Doordat de doppen ook van één soort PE zijn gemaakt, kunnen zij ook hoogwaardig gerecycled worden tot bijvoorbeeld nieuwe doppen.
Recyclingproces uitgaande van gemengd ingezamelde plastic verpakkingen
Bij gemengd ingezamelde plastic verpakkingen is het door de mix aan kunststoffen niet eenvoudig om kunststofstromen te creëren die voldoende zuiver zijn om ze opnieuw in te kunnen zetten in verpakkingsproducten. De recente evaluatie door de VROM Inspectie brengt de tekortkomingen bij de recycling van gemengd ingezamelde kunststof verpakkingen duidelijk in beeld. De VROM Inspectie geeft daarbij enerzijds aan dat van de verschillende kunststofstromen afkomstig uit het sorteerproces de PET-stroom de hoogste zuiverheid heeft. Anderzijds dingt de VROM Inspectie ook het nodige af op de kwaliteit van dit Plastic Heroes-PET.
Beschreven wordt dat het transparante PET uit het Plastic Heroes-systeem minder zuiver wordt uitgesorteerd dan in eerste instantie werd beoogd. Dit komt door de overstap naar een ander, Duits sorteersysteem met laagwaardiger output:
“Met de overgang naar DKR zijn de sorteereisen die Nedvang hanteert gewijzigd van 100% transparante PET flessen naar 90% PET flessen en 10% PET schalen. De 90/10 stroom wordt bij de verwerkers verder gesorteerd.” [VROM Inspectie, 2011]
Deze sorteeroutput blijkt echter ook minder gewild:
“De markt vindt deze kwaliteit ook niet hoogwaardig genoeg om het teruggewonnen PET uit de Plastic Hero inzameling te gebruiken voor bottle-to-bottle recycling.” [Agentschap NL, 2011]
Uiteindelijk kan het Plastic Heroes-PET hooguit in lichte mate worden bijgemengd met statiegeld-PET om voldoende zuiverheid te behouden [
VROM Inspectie, 2010]. Het feit dat het Plastic Heroes-PET minder gewild is dan het statiegeld PET komt overigens ook duidelijk tot uitdrukking in de prijs die ervoor wordt betaald: secundair PET uit het statiegeldsysteem levert per ton 2,5 tot 4 keer zoveel op.
Het gekleurde PET uit het Plastic Heroes-systeem wordt nog lager gewaardeerd: er worden laagwaardige producten worden gemaakt of het wordt ingezet als secundaire brandstof:
“Gekleurde PET, vooral schalen, wordt uitgesorteerd omdat daar geen nieuwe PET flessen van gemaakt kunnen worden. Deze wordt als brandstof ingezet of via de handel afgezet bijvoorbeeld voor export naar China. Een verwerker geeft aan dat een deel van dit PET gebruikt wordt voor de toepassing in minder kritische produkten zoals bloementrays.” [VROM Inspectie, 2011]
Verder blijkt de recycling van de hiernaast uitgesorteerde kunststofstromen nog problematischer:
“Bij recyclaten afkomstig uit de verwerking van mixkunststoffen, folies, PE en PP-stromen is er sprake van downcycling. Ze worden vanwege minder constante zuiverheid, donkere kleuren en een specifieke geur toegepast in overwegend donkere, dikwandige producten in de (weg en water)bouw, in emmers, in kabelgoten, etc.” [VROM Inspectie, 2010, p.6]
Bovendien gaat het hierbij om producten waarbij geen sprake is van de uit milieu-oogpunt gewenste 1-op-1 kunststofvervanging. Deels gaat het om bijvoorbeeld houtvervangende producten en deels om producten waarbij relatief veel kunststof in het secundaire product wordt gebruikt of de kunststof zelfs als vulmiddel functioneert.
De VROM Inspectie schat daarbij in dat gemiddeld 70% van de input bij verwerkers tot granulaat voor materiaalhergebruik wordt verwerkt [
VROM Inspectie, 2010, p.44/45].
”Mixstromen leiden in de verdere verwerking tot minder hoge percentages materiaalhergebruik en relatief hoge percentages nuttige toepassing als brandstof.’ [VROM Inspectie, 2010, p.6]
Gemengd plastic afval kan na recycling meestal alleen worden gebruikt voor laagwaardige producten zoals kratjes en bermpaaltjes
In België blijkt men met een minder breed opgezette inzameling van kunststof verpakkingen een beter productenpakket te kunnen vervaardigen met de ingezamelde kunststof verpakkingen. Hier wordt een deel van de kunststof verpakkingen ingezameld met de zogenaamde blauwe 'PMD'-zak voor Plastic (maar uitsluitend flessen en flacons), Metalen blikjes en Drankenkartons. Ook deze stroom, met veel minder verschillende plastic verpakkingen en plasticsoorten, levert echter niet de kunststof kwaliteit die nodig is voor de vervaardiging van kunststof drankflessen. In plaats van ‘cradle-to-cradle’ recycling meldt men hier vooral recycling tot (vullingen voor) fleecevesten en fleecedekens. Onbekend is of en in hoeverre de vulling van wegwerpluiers hier nog een belangrijke afzetmarkt verschaft.
Ga naar pagina:
< Sorteren op kunststofsoort Deel dit op
